Hoe buitenhout te schilderen?
Het schilderen van buitenhout (zoals ramen, deuren, erkers, dakkapellen, dakgoten,...) is een essentieel onderdeel van het onderhoud van uw woning. Het zorgt niet alleen voor een frisse uitstraling, het beschermt het hout ook tegen weersinvloeden.
Hier volgt een gedetailleerde gids over hoe je deze klus efficiënt kan aanpakken.
1. De werken inplannen
Hou bij buitenschilderwerken van hout zeker rekening met de atmosferische omstandigheden:
- Liefst boven de 8°C werken. Zoniet kan er een te trage filmvorming/droging optreden met als gevolg een slechte hechting.
- Werk niet in een felle zon, dit kan een te snelle droging geven en het schilderen bemoeilijken.
- Werk niet in te felle wind: veel stofvorming in de natte verffilm is dan mogelijk.
- Werk steeds op een droge ondergrond en in een droge omgeving: schilderen op een klamme ondergrond kan hechtingsproblemen geven.
- Stel je werk uit als er regen/mist/dauw wordt voorspeld tijdens het droogproces van de verflaag. Voor sommige oliehoudende verven kan dit droogproces meer dan 12u zijn!
2. Keuze soort verf
Gebruik een hoogwaardige buitenverf die bestand is tegen weersinvloeden.
Beits of lazuur
Een semi-transparante beits of lazuur laat de houtstructuur van het schrijnwerk zichtbaar.
Ttz: nerven en noten blijven meer of minder zichtbaar, afhankelijk van de gekozen kleur. Meestal wordt er gekozen voor een beits in een houtkleur: noten, mahonie, eik, grenen, ebben,...
De gekozen kleur zal steeds 'reageren' op de kleur van het hout dus het is op voorhand moeilijk in te schatten welke kleur je uiteindelijk zal bekomen. Het plaatsen van een teststaal is aangeraden. Ook zullen onderdorpels die meer onderhevig zijn aan zon en regen (en soms al wat verkleurd of vergrijsd zijn) anders kleuren dan de stijlen waar de beits nog mooi intact is.
Een beits zal per laag ook steeds wat donkerder kleuren. Dus als je ergens een stijl schuurt tot op het blote hout, zal deze na het beitsen anders (lichter) kleuren dan de stijlen die niet tot op het blote hout zijn geschuurd.
Dekkende lakverf
Je kan naast een beits ook kiezen voor een dekkende verf waarbij je het reliëf van het hout 'wegschildert'. In de dekkende systemen wordt vaak een RAL of NCS kleur gekozen (ook de primer wordt al ingekleurd) zodat je met 3 lagen lak het hout mooi kan dekken.
Dekkende verfsystemen vergen iets meer zorg dan (semi) transparante systemen omdat daar wel duidelijk opvalt als je de baksteen, kit, het glas,... mee schildert. Dus zorgvuldig afplakken en afdekken is dan zeker noodzakelijk.
Standtijd
De standtijd is de tijd dat een verfsysteem standhoudt tegen de atmosferische invloeden zoals UV-licht, water, hitte, koude, vervuiling (roet, stof, mos, algen,...), enz.
Een beitssysteem van drie lagen gaat gemiddeld een 3 à 5 jaar mee.
Een dekkend laksysteem van drie lagen gaat gemiddeld 5 à 7 jaar mee.
Dit heeft oa. te maken met de pigmentatie: lakverf is dekkend ingekleurd en de pigmenten beschermen het hout dus beter dan een beits waar veel minder pigment in zit.
Ook de windrichting speelt mee: regendruppels waar de zon op schijnt, werken als een vergrootglas. Ook kan water dat insijpelt of blijft staan op het hout, de verffilm aantasten.
Standaard zijn alle verfsystemen in België die in het zuiden/zuidwesten staan, sneller aan renovatie toe. Een verfsysteem richting noorden gaat dan weer enkele jaren langer mee.
3. Voorbehandelen van hout (schuren en plamuren)
Stap 1: Voorbereiding van de werkruimte
- Kies voor een stabiele en veilige werkomgeving.
Ook al neemt een stelling meer plaats in en duurt het even om deze op te zetten, het is toch de meest veilige en efficiënte oplossing. Je kan eventueel ook een ladder gebruiken op de plaatsen die moeilijk bereikbaar zijn.
Voor werken op grote hoogte met onstabiele ondergronden kan de huur van een hoogtewerker de beste oplossing zijn.
- Bedek de ondergrond met afdekmateriaal om (morsen en) spatten te voorkomen. Dit doe je best ook met vensterbanken, dorpels, glaspartijen, de bakstenen naast het schrijnwerk, etc... Als je buiten schildert is de wind vaak een parameter om rekening mee te houden: verfdruppels vallen daardoor niet altijd recht naar beneden.
Stap 2: Reinigen
- Maak het houtoppervlak schoon met een sopje van water en een mild reinigingsmiddel.
- Verwijder alle vuil, stof en vetresten. Spoel na met schoon water en laat goed drogen.
Stap 3: Schuren
- Schuur het houtoppervlak met grof schuurpapier (korrel 80-120) om oude (loszittende of verpoederde) verf en onregelmatigheden te verwijderen.
- Gebruik daarna fijner schuurpapier (korrel 180-220) voor een gladde afwerking.
- Veeg het stof af met een pluisvrije doek of gebruik een stofzuiger om het oppervlak schoon te maken.
- Verwijder het gemaakte stof met een uitgewrongen natte doek of gebruik een stofzuiger om het oppervlak schoon te maken.
Stap 4: Plamuren
- Controleer het hout op gaten, scheuren of beschadigingen.
- Gebruik een geschikt houtplamuur om deze onvolkomenheden op te vullen.
- Laat het plamuur volledig uitdrogen en schuur daarna het geplamuurde oppervlak opnieuw glad met schuurpapier waarna je die ontstoft.
4. Primeren van hout
Stap 1: Keuze van de primer
- Kies een primer die geschikt is voor buitenhout. Staat er nog een intacte verflaag op die niet beschadigd is, dan kan je in de meeste gevallen de primer weglaten en direct afwerken met de eindlaag. De primer heeft meestal (afh van de kleur) een beter dekkracht dan de eindlaag.
Stap 2: Aanbrengen van de primer
- Roer de primer goed om voor gebruik.
- Gebruik een hoogwaardige kwast of roller om de primer gelijkmatig aan te brengen.
- Werk in lange, gelijkmatige streken en volg de nerf van het hout.
- Zorg ervoor dat alle oppervlaktes goed bedekt zijn, inclusief de randen en hoeken.
- Controleer steeds op druipers tijdens het schilderen en werk die weg met de kwast alvorens ze uitharden.
Stap 3: Drogen en schuren
- Laat de primer volledig drogen. Dit kan enkele uren tot een dag duren, afhankelijk van de specificaties van de primer en de weersomstandigheden.
- Schuur de oppervlaktes opnieuw lichtjes met fijn schuurpapier (korrel 180-220) om een gladde basis voor de verf te creëren.
- Maak het oppervlak opnieuw stofvrij.
5. Schilderen van hout
Stap 1: Aanbrengen van de eerste laag
- Roer de verf goed om voor gebruik.
- Breng, net zoals je bij de primer deed, de eerste laag verf aan met een kwast of roller.
- Werk in lange, gelijkmatige streken of halen en volg de nerf van het hout.
- Zorg ervoor dat je alle oppervlaktes gelijkmatig bedekt.
Stap 2: Drogen en schuren
- Laat de eerste laag verf volledig drogen. Dit kan enkele uren tot een dag duren, afhankelijk van de verf en de weersomstandigheden.
- Schuur het oppervlak lichtjes met fijn schuurpapier (korrel 220) om eventuele onvolkomenheden te verwijderen en een gladde basis te creëren voor de volgende laag.
- Maak het oppervlak opnieuw stofvrij.
Stap 3: Aanbrengen van de tweede laag
- Breng een tweede laag verf aan op dezelfde manier als de eerste.
- Laat ook deze laag volledig drogen. Indien nodig kunt u een derde laag aanbrengen voor extra dekking en duurzaamheid.
6. Nazorg
Het jaarlijks inspecteren van afdichtingen of kitten (tussen glas en hout of hout en gevel) speelt een cruciale rol in een goed onderhoud. Ook het onderhoud van de onderdorpels (die het meest afzien, zeker deze in het zuiden) is belangrijk.
Om de zoveel jaar deze onderdorpels eens één of twee laagjes verf geven, vermijdt dat afbladderende verf en het daarbij horende schuurwerk dit klusje zeer onaangenaam maken.
7. Conclusie
Het schilderen van buitenhout vereist zorgvuldige voorbereiding en aandacht voor detail.
Door het hout goed voor te behandelen, te primeren en zorgvuldig te schilderen, zorgt u ervoor dat uw schilderwerk er professioneel uitziet en lang meegaat. Ook de jaarlijkse inspectie voorkomt veel onnodig werk op lange termijn.
Volg deze stappen en geniet van het prachtige, beschermende uiterlijk van uw buitenhoutwerk.
Schilderen van buitenhout